LEGENDA GUNUNG KEMUKUS








LEGENDA GUNUNG KEMUKUS

Gunung kemukus terletak di daerah Barong, Kabupaten Sragen, Jawa Tengah, yaitu tepatnya di sebelah barat Jalan Raya Solo-Purwodadi.
Berawal dari cerita Pangeran Samodra yakni putra dari Prabu Hudhara (Brawijaya VII) raja terakhir dari Kerajaan Majapahit, yang menjalin cinta dengan ibundanya sendiri (selir dari sang ayah), yaitu Nyai Ontrowulan. Setelah runtuhnya Majapahit, semua penghuni Majapahit berpindah ke Demak Bintoro, Jawa Tengah, namun tidak dengan Pangeran Samodra. Pangeran Samodra memutuskan untuk belajar agama Islam pada Sunan Kalijaga. Setelah merasa cukup akan ilmu yang dimilikinya, Pangeran Samodra diutus untuk berguru kepada Kyai Ageng Gugur di daerah Gunung Lawu. Disini, Pangeran Samodra menyelesaikan pendidikannya dengan baik. Ketika perjalanan pulang ke Demak, ia didampingi oleh dua abdinya dan slalu menyebarkan agama Islam di setiap tempat yang disinggahinya. Dalam perjalanan itulah kemudian Pangeran Samodra jatuh sakit dan akhirnya meninggal dunia. Jasadnya dimakamkan diatas sebuah bukit, yang mana diatas bukit itu selalu tampak kabut hitam bagai asap (kukus) pada tiap pergantian musim, yang menjadikan tempat tersebut hingga kini terkenal sebagai Gunung Kemukus.
Mendengar kabar kematian putranya (orang yang dicintainya), Ontrowulan memutuskan untuk mengunjungi makam Pangeran Samodra. Dan dalam dialog gaib, Pangeran Samodra berpesan kepada ibunya, apabila ingin bertemu dengannya, Ontrowulan harus mensucikan diri terlebih dahulu di sebuah sendang, yang kemudian sendang tersebut dinamakan Sendang Ontrowulan. Sendang Ontrowulan tidak akan kering meski pada musim kemarau panjang sekalipun. Bagi yang percaya, air dari sendang tersebut bisa membuat awet muda. Sendang Ontrowulan dikelilingi oleh rimbunnya pohon nagasari, yang mana menurut warga asli setempat, pohon nagasari itu tumbuh dari bunga-bunga hiasan rambut Ontrowulan yang terlepas seusai dia melakukan penyucian diri di sendang. Setelah menyucikan diri, tiba-tiba tubuh Ontrowulan menghilang tanpa jejak. Sesaat setelah hilangnya Ontrowulan, terdengarlah suara yang menyerukan “Barang siapa bisa melanjutkan hubungan seks yang terputus ini, segala keinginannya akan terkabul!”
Hal tersebut yang menjadikan Gunung Kemukus hingga kini menjadi tempat yang kontroversial. Karena banyak orang yang percaya akan legenda tersebut dan datang ke tempat itu untuk mencari pesugihan. Untuk memperoleh pesugihan, orang – orang tersebut diminta untuk melakukan hubungan seks dengan wanita yang sama, namun bukan pasangannya sebanyak tujuh kali. Yang sebelumnya harus masuk ke dalam bangunan utama terlebih dahulu diiringi mantra yang dibacakan oleh kuncen. Keinginan akan terkabul apabila bisa mnyempaikan niat dengan sungguh-sungguh.
Setiap malam jum’at Pon, jumlah pengunjung membludak, mencapai ribuan orang. Apalagi malam Jum’at Pon atau Jum’at Kliwon di bulan Suro yang menjadi puncak ziarah, pengunjung mencapai belasan ribu orang. Pengunjung paling banyak berasal dari Jawa Barat. Obyek ini terkenal karena terdapat seribu mimpi indah yang bisa diraih disana. Makam Pangeran Samodra diyakini bertuah, yang bisa mendatangkan berkah bagi yang memohon dengan sungguh-sungguh.

Nilai-nilai yang terkandung dalam legenda :
  1. Tidak sepantasnya, mencintai atau menjalin asmara dengan ibunya sendiri, meskipun itu hanya ibu tiri. (Nilai Moral)
  2. Sangat tidak bermoral akan ritual yang mensyaratkan harus berhubungan seks sebanyak tujuh kali dengan wanita yang bukan pasangannya untuk mendapatkan pesugihan. (Nilai Moral)
  3. Apabila mempunyai keinginan, maka mintalah dengan niat sungguh-sungguh pada Allah SWT dengan cara yang benar. (Nilai Religius)
  4. Hendaknya tidak mempercayai akan hal-hal yang demikian, apalagi sampai mengikuti dan melakukannya, karena hal tersebut termasuk perbuatan musyrik yang menyekutukan Allah. Yang mana musyrik adalah tergolong dosa besar dan tidak terampuni. (Nilai Religius)
  5. Sebagai manusia kita pastinya akan menemui yang namanya masa tua, oleh karena itu tidak perlu melakukan yang namanya membasuh muka dengan air di Sendang Ontrowulan agar bisa awet muda. (Nilai Religius)
  6. Seharusnya tidak menggunakan tempat yang semestinya bias dijadikan tempat ziarah yang baik, menjadi tempat yang mengandung unsure pro kontra tersebut, dan memanfaatkannya sebagai tempat mencari rejeki. (Nilai Sosial)




ASAL-USULIPUN NAMI PANGGENAN GUNUNG KEMUKUS

Gunung kemukus mapan wonten ing Barong, Sragen, Jawa Tengah, tepatipun wonten sisih kilenipun marga ageng Solo-Purwodadi.
Kawiwitan saking cariyos Pangeran Samodra, inggih menika putra saking Prabu Hudhara (Brawijaya VII) ratu ingkang pungkasan saking Kerajaan Majapahit, ingkang ngrajut katresnan kaliyan ibunipun piyambak (selir saking ramanipun), inggih menika Nyai Ontrowulan. Sabibaripun Majapahit runtuh, sedaya tiyang ingkang wonten ing Kerajaan menika pindhah dhateng Demak Bintoro, Jawa Tengah, ananging Pangeran Samodra boten ndherek. Pangeran Samodra langkung milih badhe sinau agama Islam dhateng Sunan Kalijaga. Banjur sakbibaripun menika, Pangeran Samodra kautus dening Sunan Kalijaga kedah maguru dhateng Kyai Ageng Gugur ingkang mapan wonten tlatah Gunung Lawu. Ing ngriki, Pangeran Samodra saged ngrampungaken pawiyatanipun kanthi sae. Nalika lampahan kondur dhateng Demak, piyambakipun dipunrencangi kaliyan kalih abdinipun ugi tansah nyebaraken agama Islam ing panggenan-panggenan ingkang dipunsinggahi. Wonten ing lampahan menika, Pangeran Samodra nandang gerah lan pungkasanipun seda. Wraganipun dipunmakamaken ing inggil bukit, ingkang bukit manika medal keluk cemeng memper asep (kukus) ing saben wayah pancaroba, ingkang dadosaken panggenan kasebat dugi sakmenika dipunwastani Gunung Kemukus.
Awit saking mireng pawartos putranipun ingkang seda menika, Ontrowulan ngrawuhi makamipun Pangeran Samodra. Wonten ing pocapan gaib, Pangeran Samodra pesen kaliyan ibundanipun inggih menika, menawi badhe panggih kaliyan Pangeran Samodra, Ontrowulan kedah nyuciaken badan rumiyin wonten ing satunggaling sendang, ingkang salajengipun sendang menika dipunwastani Sendang Ontrowulan. Sendang Ontrowulan boten saged asat, sanajan wonten ing wayah ketiga. Kangge tiyang ingkang pitaya, toya saking sendang Ontrowulan menika saged dadosaken awet nem. Sendang Ontrowulan dipunkipeng kaliyan wit-witan nagasari, ingkang pundi miturut tiyang asli tlatah kasebat, wit-witan menika asalipun sakin kembang-kembang hiasan rikmanipun Ontrowulan ingkang ucul nalika Ontrowulan nglampahi penyucian badan ing sendang. Sakbibaripun nyuciaken diri, lajeng badanipun Ontrowulan ical tanpa wekas. Lajeng, woten suwanten “Sinten kemawon ingkang saged nglajengaken tumindak seks ingkang pedhot menika, sedaya ingkang dados pepinginanipun sadeg kawujud!”
Menika ingkang dadosaken Gunung Kemukus dumugi sakmenika dados panggenan ingkang kontroversial. Amargi kathah tiyang ingkang pitaya kaliyan cariyos legenda menika lan rawuh wonten penggenan kasebat saperlunipun inggih menika pengen sugih. Supados pesugihan saged dipungayuh, tiyang-tiyang kedah nglampahi tumindak seks rumiyin kaliyan wanita ingkang sami, ananging ingkang boten setrinipun, inggih menika kaping pitu. Ingkang sakderengipun kedah mlebet dhateng panggenan utama kanthi diiringi mantra ingkang dipunucapaken dening kuncen Gunung Kemukus. Pepinginan saged kasembadan menawi tiyang menika niatipun kanthi satuhu.
Saben malem Jum’at Pon, tiyang ingkang rawuh kathah sanget, ngantos ewuan tiyang. Menapa malih nalika malam Jum’at Pon utawi Jum’at Kliwon ing wulan Sura ingkang dados puncak ziarah makam Pangeran Samodra, tiyang ingkang rawuh ngantos welasan ewu tiyang. Tiyang ingkang rawuh paling kathah saking Jawa Barat. Tlatah menika kawentar amargi wonten sewu mimpi endah ingkang saged dipungayuh ing ngriko. Makamipun Pangeran Samodra dipunpitadosi saged ngrawuhaken rejeki dhateng tiyang ingkang nyuwun kanthi satuhu.

Komentar